Ontmoetingen bij het afscheid

Als kind heb ik nooit het proces helemaal begrepen dat plaatsvond bij het afscheid van iemand die was overgegaan. De schok bij het bezorgen van de rouwbrief. Dan het verdriet dat die persoon er nu niet meer was. Het vrijmaken van de agenda om bij de begrafenis te kunnen zijn. Het opzoeken van wat op dat moment en voor dat afscheid de ‘gepaste kleding’ was…
Al die dingen kon ik als kind begrijpen. Zelfs de wat bedrukte sfeer en de gefluisterde gesprekken waren, althans in mijn beleving, helemaal op z’n plaats.

Dan kwam de dag van de uitvaart.
Als kinderen werden we dan ondergebracht bij vrienden of kennissen van onze ouders. De uitvaart is niet iets voor kinderen, tenslotte. Het is een droevige gelegenheid, dat moment van het allerlaatste afscheid van een dierbaar familielid, vriend, of (oud)collega.

En ook dit was altijd een deel van dat ingetogen, verdrietige proces dat hoorde bij zo’n afscheid.

Maar dat moment als de uitvaart voorbij was, dat was anders.
Er was dan een zekere opluchting, of misschien zelfs een opgetogenheid over de ontmoetingen die hadden plaatsgevonden tijdens de uitvaart. Familieleden die elkaar bijna nooit zien hadden bijgepraat. Vrienden en kennissen hadden de laatste nieuwtjes uitgewisseld en getoost op het leven. En die ontmoetingen brachten een zekere vrolijkheid met zich mee.

Opnieuw, als kind heb ik altijd moeite gehad het proces van voor de uitvaart te rijmen met de energie van na de uitvaart…

Met het opgroeien kwam stapje voor stapje een beter begrip; of in ieder geval een stuk acceptatie en waardering voor het proces. In ieder geval hadden het afscheid en die allerlaatste beste wensen voor die allerlaatste reis kennelijk geholpen om het verscheiden van die persoon een plaats te geven in het leven van diegenen die achterblijven.
Nog later kwam het begrip dat de relatieve opgetogenheid over alle ontmoetingen bij die uitvaart meestal samengingen met het verdriet over het gemis van die persoon; hoewel dat verdriet dan vaak een innerlijk verdriet was.

Maar pas met het recente overlijden van mijn oom en het afscheid aan het begin van zijn reis naar die ‘andere kant’ ben ik werkelijk de tweeledigheid van alle gevoelens en emoties rond dat afscheid gaan begrijpen. Want naast het verdriet en de verslagenheid, was het zo leuk om zo veel familieleden weer een keer te zien. Ooms en tantes, nichten, neven, achternichtje en -neefjes (zelf ook allang volwassen), verre familieleden die al dan niet uit verre landen waren gekomen om nog één keer gedag te kunnen zeggen aan de overledene…

Om het leven van de overledene te gedenken en ons eigen leven te vieren.
Om te weten dat wij verder mogen en kunnen met ons eigen leven…